15:15
Nguyễn Dân Trí
Dự án phun nước vào tầng bình lưu (Spice) chủ trương phun những giọt nước nhỏ vào tầng khí quyển từ một quả bóng bay bị “xích” với mặt đất.
Nhưng dự án tiên phong ở Anh nhằm cứu vãn khí hậu trái đất đã bị trì hoãn ít nhất một năm nay. Bộ thiết bị này cũng sẽ được sử dụng để phun những hạt nước vô cùng nhỏ xuống để làm mát trái đất, giống như hoạt động của núi lửa.
Những người đứng đầu dự án nói rằng Spice bị cản trở do các nguyên nhân luật pháp, sở hữu trí tuệ và sự tham gia của cộng đồng.
Hồ sơ xin cấp bằng sáng chế được soạn thảo bởi hai nhà khoa học ở ĐH Cambridge Hugh Hunt và Chris Burgoyne cùng doanh nhân sống trên Đảo Man (thuộc Anh) Peter Davidson, những người chịu trách nhiệm chính về công nghệ của dự án.
 |
| Mô hình hoạt động của dự án làm mát khí hậu bằng bóng bay. (Nguồn: BBC) |
Theo các thành viên của Spice, thì một dự án mang tính cộng đồng phi lợi nhuận như vậy không cần phải đăng ký bản quyền, vì nó sẽ không mang lại khoản lãi nào.
Hội đồng nghiên cứu khoa học vật lý và công trình (EPSRC), đơn vị tài trợ cho dự án, đã trì hoãn thêm 6 tháng để cho phép những bên quan tâm có thể tham gia vào.
Một lý do khác khiến dự án bị hoãn là dù nó đã được thảo luận tại nhiều diễn đàn quốc tế, trong đó có Hội nghị Liên hợp quốc về đa dạng sinh học, thì vẫn chưa có cơ chế toàn diện nào để quản lý loại dự án này.
Đáng lẽ quả bóng bay đã được đưa lên không trung từ tháng 10 năm ngoái từ phi trường Sculthorpe ở Norfolk (Anh). Quả bóng dự kiến sẽ được giữ ở độ cao 1km. Nước được bơm lên bóng qua đường ống từ mặt đất. Các nhà khoa học chịu trách nhiệm quản lý lượng nước phun ra, và quả bóng cùng dây nối sẽ thay đổi như thế nào trước tác động của gió.
Nhóm nghiên cứu dự định sử dụng thông tin thu được để phát triển bộ thiết bị lớn hơn nhiều đưa lên cao hơn nhằm phun các hạt sunfat phản chiếu ánh nắng mặt trời ngược trở lại không gian, từ đó giúp làm mát trái đất.
Làm giảm năng lượng mặt trời chiếu xuống mặt đất là một trong hai phương pháp điều hòa khí hậu trái đất đang được nhiều người quan tâm hiện nay. Phương pháp còn lại là sử dụng một lá chắn mặt trời khổng lồ để phản chiếu ánh nắng mặt trời.Các biện pháp như sơn mái nhà màu trắng, trồng những loại cây có lá phản quang tốt cũng là cách giúp trái đất mát mẻ hơn.
Những người phản đối, trong đó có nhiều nhóm môi trường, cho rằng những công nghệ này có thể gây ra nhiều hậu quả không mong muốn, và nhằm lẩn tránh nhiệm vụ phải giảm phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính.
Ngoài ra, các biện pháp trên không giải quyết được tình trạng axit hóa đại dương dần dần do các đại dương hấp thu carbon dioxit từ khí quyển.Nhưng những người ủng hộ cho rằng những công nghệ đó là cần thiết trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang diễn ra với tốc độ ngày càng nhanh, nên cần có phản ứng khẩn cấp.
